JAZ Museum

 

Over het JAZ-Museum


Oorsprong
De eerste aanzet tot een volledig register van alle werken werd al genomen in 1966 door Jan Adam Zandleven (1943), verwant aan en genoemd naar de schilder.

Hij maakte een 'Integrale catalogus van de schilderijen en tekeningen van J. A. Zandleven', een losbladig overzicht (één werk per blad) van zo'n 380 werken, met gegevens over signering, datering, techniek, maten, collectie, tentoonstellingen, veilingen, Publicatievermeldingen en eventuele bijzonderheden.

Bronnen voor hem waren onder andere de catalogussen van de tentoonstellingen in Amsterdam en Dordrecht, de notities over geveilde werken bij Mak van Waaij in Amsterdam gedurende de periode dat hij daar werkte, en diverse persoonlijke collecties in en buiten de familie.

Naast de informatie over schilderijen en tekeningen werden ook notities gemaakt over Publicatiebronnen, privé collecties en werden waar mogelijk kopieën of originelen van publicaties en catalogussen bewaard.

Het Museum op het Internet

Het JAZ Museum werd geopend door +mevrouw S.H. Zandleven op 23 augustus 1997.

De huidige uitvoering is geopend op 9 april 2017.

De Huidige Oeuvre Catalogus
Alle gegevens worden opgeslagen in een database onder beheer van de auteur van deze catalogus. De database bevat vaak meer gegevens dan er hier vermeld worden. U kunt eventuele nadere gegevens aanvragen via e-mail.
Het museum verstrekt echter geen gegevens over personen, adressen etc., zonder de uitdrukkelijke toestemming van die personen.

Unieke identificatie van werken
De belangrijkste reden om een oeuvre catalogus te maken is om eenduidige vastlegging van alle bekende werken te verkrijgen. Eenduidigheid betekent dat er een unieke identificatie aan elk werk moet worden toegekend en dat met een bestaand werk in de hand relatief eenvoudig kan worden vastgesteld of het in het overzicht staat.

De meest voor de hand liggende en ook gebruikelijke indeling van schilderijen en tekeningen is de datering in jaren. Aangezien er geen verdere onderverdeling per jaar mogelijk is, zijn alle werken nu als volgt geïdentificeerd:
JAZ-<jaartal in 4 cijfers> - <volgnummer in drie cijfers, te beginnen met 000>. Voorbeeld: JAZ-1912-003.
Het volgnummer heeft geen verdere speciale betekenis.

Jaar-aanduiding
Alle werken die een datering dragen, zijn onder dat jaar genoteerd. Als een werk twee jaartallen in de datering heeft, is het tweede als jaar-aanduiding genomen. Werken die geen datering dragen, maar waarvoor wel een duidelijk vermoeden voor een bepaald jaar bestaat, zijn ook onder dat jaar opgenomen.
Alle werken waarvan geen jaartal is vast te stellen zijn opgenomen met ‘jaartal’ 0000.

Doublures
Het is erg waarschijnlijk dat er doublures in de catalogus voorkomen. Het is soms zeer moeilijk, zo niet onmogelijk om van twee verschillende beschrijvingen vast te stellen of ze wel of niet op hetzelfde werk slaan. Met name veel oudere veilinggegevens zijn incompleet. Ook bijvoorbeeld de catalogus van Amsterdam 1929 is erg summier: ze geeft geen afmetingen of gebruikte techniek, ze vermeldt niet of het werk gesigneerd is, laat staan waar.

Het is bekend dat Zandleven soms meerdere malen hetzelfde onderwerp schilderde, met soms maar weinig verschil in de uitvoering. Daarom is in geval van twijfel een mogelijke doublure toch altijd apart vermeld. Een persoonlijk vermoeden van de samensteller is dat er meerdere tientallen werken dubbel voorkomen.

Ontbrekende nummers
Soms ontbreken er in een jaargang identificatienummers, bv JAZ-1913-022 ontbreekt. Dat betreft altijd nummers die eerder toegekend zijn, maar waarvan later werd vastgesteld dat bijvoorbeeld hetzelfde werk ook onder een ander nummer was opgenomen, of dat bijvoorbeeld het jaartal fout was gelezen. Zulke nummers worden niet opnieuw toegekend, dit om verwarring te voorkomen.

Legenda
De Oeuvre Catalogus bevat de volgende gegevens:

  • Identificatie: een in deze catalogus uniek nummer, ter identificatie van het betreffende werk. Bijvoorbeeld JAZ-1906-004.
  • Titel: De titel zoals gevonden in de Publicatie, catalogus etc. Als verschillende titels werden gevonden, terwijl het duidelijk hetzelfde werk betrof, werd meestal de titel van een 'officiële' publicatie genomen (1. Boeken, 2 Catalogussen, 3 Tijdschriften 4 Andere bronnen). Als de titel daartoe aanleiding gaf (bijvoorbeeld erg lang was), zijn delen ervan en/of toevoegingen opgenomen onder Notities.
  • Gebruikte techniek: vermeldt of het een olieverf schilderij betreft, tekening, krijt etc. De aanduidingen zijn zo volledig mogelijk, soms aangevuld in Notities. Ook onvolledige vermeldingen kunnen voorkomen, zoals bijvoorbeeld ‘Olieverf’ als niet duidelijk is of het alleen doek is of marouflé.
  • Afmetingen: worden zoals gebruikelijk in centimeters gegeven, eerst hoogte, dan breedte.
  • Signering: Vermeldt in welke 'hoek' de signering staat. Zonder verdere toevoegingen betekent dit dat het werk op de gebruikelijke manier is gesigneerd: "j. a. zandleven".
  • Datering: Vermeldt of er een jaartal bij de signering voorkomt. Eventuele bijzonderheden (bijvoorbeeld datering '19 i.p.v. 1919) worden vermeld bij Notities. Als een werk niet gedateerd is zijn er twee mogelijkheden:
    • Er bestaat een vermoeden van het jaartal: in dat geval is het werk onder die betreffende jaargang opgenomen
    • Er is geen jaartal vast te stellen: het werk is dan opgenomen onder ongedateerd (JAZ-0000-xxx).
  • TENTOONSTELLINGEN: de tentoonstellingen waar het werk getoond is, zo mogelijk met catalogusnummer. De tentoonstellingen zijn verkort aangeduid, volledige informatie is in de Kiosk verkrijgbaar.
  • VEILINGEN: de veilingen waar het werk ter veiling werd aangeboden, waar mogelijk met lot nummer. Het is niet altijd zeker of het werk ook echt verkocht werd. De verkoopprijs is slechts zelden bekend (behalve van de veiling Rhenen 1924). De veilingen zijn verkort aangeduid, volledige informatie is in de Kiosk verkrijgbaar.
  • Publicatie: de in boeken en tijdschriften gevonden vermeldingen (beschrijving en/of afbeelding) van werken van Zandleven. Meestal is de bladzijde aangegeven. De Publicatieverwijzingen zijn verkort aangeduid, volledige informatie is in de Kiosk verkrijgbaar.
  • Notities: Soms zijn er nog toegevoegde gegevens betreffende de titel, techniek etc, die zijn dan hier vermeld.

NB: Het museum verstrekt uitsluitend gegevens over de huidige verblijfplaats of eigenaar van werken als dat openbaar bezit betreft.

Bronnen
Als bronnen voor de Oeuvre Catalogus zijn tot nu toe genomen:

  1. De Integrale Catalogus van Jan Adam Zandleven (1943)
    Deze catalogus vormde deels een bron van niet anderszins beschreven werken en deels een verificatiemiddel. De nummering van deze integrale catalogus is niet overgenomen.
  2. "Catalogus der veiling van Schilderijen, Teekeningen, Atelier-inventaris en Attributen, waarbij ook Schilderijen en Beeldhouwwerk van andere meesters, alles uit het bezit van J. A. Zandleven, in leven Schilder, wonende laatstelijk te Rhenen".
  3. "Catalogus Eere-tentoonstelling J.A. Zandleven in het Stedelijk Museum Amsterdam, februari 1929". (Ook al verwerkt in 1)
    Deze catalogus bevat alleen jaartallen, titels en eigenaren. De gebruikte techniek, afmetingen en plaats van signering is niet vermeld.
  4. "Catalogus van de tentoonstelling J.A. Zandleven, Dordrechts Museum, april 1962". (Ook al verwerkt in 1)
  5. "Catalogus van de Tentoonstelling J.A. Zandleven, in het Streekmuseum Het Rondeel in Rhenen". (april 1985)
  6. "Bert Honders en Willem Laanstra: Jan Adam Zandleven, De werkelijkheid als een wonder". Boek uitgegeven ter gelegenheid van de gelijknamige tentoonstelling in galerie Studio 2000 in Amsterdam, oktober 1994.
  7. Persoonlijke collecties van familie.
  8. Gegevens uit P.A. Scheen: Lexicon Nederlandse Beeldende Kunstenaars 1750-1880
  9. Diverse veilingcatalogussen van Christie's, Sotheby en van Glerum
  10. Schilderijen van het Rijksmuseum Kröller-Müller: overzicht door R.W.D. Oxenaar, 1970
  11. TABLEAU Fine Arts Magazine, zomer 1993
  12. Kunst en Antiek Veilingen (diverse jaargangen)
  13. De Smithuis Collectie, beschreven in: Figuratief Expressionisme, door Reneé Smithuis, 1996
  14. Overzicht van Stichting ‘t Schou
  15. Fotomateriaal van Dordrecht 1962 (Denis Windt)
  16. Andere informatie, meest uit particulier bezit, veelal toegezonden via e-mail contact met het JAZ Museum.

Mijn speciale dank gaat uit naar wijlen de heer Berkvens te Helmond en wijlen mevrouw S. M. C. Jungeling-Windt te den Haag voor het ter beschikking stellen van boeken, catalogussen, fotomateriaal etc. waarmee ik een groot aantal verbeteringen en toevoegingen aan de catalogus heb kunnen maken.

De in het JAZ Museum getoonde zwart-wit afbeeldingen van werken tentoongesteld in Dordrecht 1962 zijn van foto’s van Denis Windt, Den Haag.